قسمتی از متن:
استنباط از هماورد عواملى چند در یک فرایند ذهنى و کنکاش اندیشه اى پدید مى آید. دسته بندى این عوامل و سنخ شناسى آنها از پیچیدگى بررسى این پدیده مى کاهد وراه رابراى تلاش هاى منضبط و تعریف پذیر، هموار مى سازد. سنخ شناسى این عوامل به رمز گشایى فرایند استنباط کمک مى کند تا ادراکى روشن تر وکاربردى تر از واژه استنباط و نقش آن در فقه پدید آید. این عوامل را مى توان به سه سنخ کلى تقسیم کرد: عواملى که تکوین آنها در فراسوى دقت و ذهن خود آگاه مستنبط شکل مى گیرند وبى آن که از آنها براى شرکت در فرایند استنباط، دعوتى به عمل آید، همانند اوضاع جوى برشکل گیرى استنباط تاثیرات مهمى بر جاى مى گذارند. نگاره هاى پستوخانه ذهن آدمى چارچوب هایى محکم و استوار هستند که رهیدن از آنها به صورت مطلق هرگز میسر نیست و خواسته یا ناخواسته فرایند استنباط، پا در بند آنها دارد. اما این که پیش فرض ها و عوامل نامریى و امورى مانند آنها چگونه شکل مى گیرند و تحت چه اوضاعى فربه مى گردند و نیز چسان مى توان از نقش آنها هر چند محدود رهید وچندین پرسش اساسى دیگر، سوالاتى هستند که درحوزه دانش هر مونوتیک جاى مى گیرند. روایاتى نیز در دست است که به فهم شناسى و مراحل آن توجه نشان داده است. طرح این سنخ از عوامل و بررسى تطبیقى روایات یاد شده و اصول دانش هر مونوتیک ضرورتى تام دارد که در جاى دیگر بدان باید پرداخت. اندیشه هایى که آشکارا در سرسراى ذهن مستنبط، جولان مى کنند و شخص ازحضورآنها آگاهى مى یابد اگر چه بسیارى از اوقات بى آن که بخواهد این عوامل را در ذهن خود فعال مى بیند. از این اندیشه ها مى توان با نام وجدانیات یا به تعبیر بهتر وجدان فقهى یاد کرد. وجدان فقهى با معنایى فارغ از جلوه هاى اخلاقى که وجدان اخلاقى نام گرفته است درقاموس فقه شکل مى گیرد. وجدان فقهى مجموعه اى از ارتکازات، ذوق فقهى، انصراف شناسى و را شامل مى شود. قواعد رایج و کد گذارى شده که در واقع تحت کنترل آگاهانه و مستقیم مستنبط، شکل مى گیرند. میزان خود آگاهى و دخالت مستنبط در قبال این قواعد بالا است و با تشخیص موضوع هریک، نسبت به فراخوانى و به کارگیرى آنها، اقدام مى ورزد مانندقواعد اصاله الاباحه، اصاله البرائه، استصحاب، عموم و خصوص و...
مجموعه اى که از آن با نام وجدان فقهى یاد مى کنیم، گاه به کانون اختلاف در فقه در آمده است و بسیارى از اختلاف نظرها یاعدم دست یابى متقابل به فهم نکته طرف دیگر را سبب شده است.
فهرست مطالب:نقش انصراف در استنباط و ضوابطى در باره آن
آیا وجدانیات فقهى ضابطه پذیرند؟
آیا ضابطه مند کردن وجدانیات فقهى لازم یا مفید است؟
انصراف
نگاهى به پیدایش و تاریخ تطور انصراف
مرحله اول: پیدایش انصراف
مرحله دوم: پیدایش واژه هایى چند
اضافه کردن انصراف به اطلاق
مرحله سوم: حرکتى نو در بازگشایى پرونده انصراف و بازشناسى جایگاه آن در اصول واستنباط
ویژگى هاى مرحله سوم
جداسازى دو انصراف ناشى از غلبه و ناشى از استعمال
وضعیت بررسى انصراف دراصول
جایگاه اصولى بحث
وضعیت کیفى و کمى بحث انصراف در اصول
تفاوت گذارى نظرى میان عموم و اطلاق در برابر انصراف
توجه به انصراف ناشى از مناسبات حکم و موضوع
اقسام انصراف
اقسام انصراف غیر عارضى
انصراف ناشى از چیرگى وجود
توضیح و تعریف انصراف ناشى از غلبه
بررسى اعتبار انصراف ناشى از غلبه
دلیل قائلان به عدم اعتبار
نقد و بررسى:
اقسام انصراف ناشى از غلبه
انصراف ناشى از فزونى استعمال
بررسى اعتبار
اقسام انصراف ناشى از فزونى استعمال
انصراف ناشى از شرایط ویژه و تبدیل مصداق به شان نزول
بررسى اعتبار
انصراف ناشى از نبود برخى از مصادیق در زمان صدور
اقسام انصراف عارضى
انصراف ناشى از ریشه دارى حکم در ارتکاز عقلایى
انصراف ناشى از تعمیم ناپذیرى موضوع نسبت به مصداقى که موضوع یک حکم ارتکازى مخالف، قرار گرفته است
حکم ارتکازى از نوع ارتکاز عقلایى باشد
حکم ارتکازى از نوع ارتکاز متشرعى باشد
انصراف ناشى از مناسبات حکم و موضوع
تفاوت منشا انصراف در دو انصراف عارضى و غیر عارضى
انصراف بدوى
تعداد مشاهده: 90 مشاهده
فرمت فایل دانلودی:.doc
فرمت فایل اصلی: DOC
تعداد صفحات: 45
حجم فایل:152 کیلوبایت
دانلود فایل